Ruimtereis 2013 Riga

De ingrediënten beloven veel: Riga is een historische Hanzestad met een flinke rand van art nouveau, daaroverheen gelegd een onafhankelijke, een communistische en een kapitalistische periode, een flinke klap van de recente economische crisis en toetreding tot de euro. En dat alles in een stad van 700.000 inwoners.

Bij aankomst op woensdagmiddag worden we op de Nederlandse ambassade ontvangen, waar uitgelegd wordt dat in Letland twee grote bevolkingsgroepen (Letten en Russen) volledig langs elkaar heen leven en dat dat in de praktijk soms bijzondere gevolgen heeft. Zo is er naast Riga een dorp aan de kust, Jurmala, waar rijke Russen een huis kopen, vooral ook om er een Lets (en dus EU-) paspoort bij te krijgen. Met de rest van het land en de geldende regels en wetten bemoeien ze zich verder op geen enkele wijze. De politieke en economische doelstelling van het land is op dit moment vooral om alternatieve energievoorzieningen te generen en minder afhankelijk te worden van Russisch gas. Voorbereiding op de euro (1 januari 2014) en het voorzitterschap van de EU (1e helft van 2015) zijn belangrijke toekomstmomenten voor het land.

Bij een uitgebreide fietstocht door de stad op donderdag krijgen we een indruk van de binnenstad, maar vooral ook van de wijken er om heen. Riga heeft nog een groot aantal gebieden met houten vissershuizen, zoals bijvoorbeeld het schiereiland Kipsala. Dit ligt direct tegenover de binnenstad en de huizen die op de rivier uitkijken zijn mooi gerenoveerd en kosten inmiddels miljoenen. 

Onze Australische fietsgids kijkt ons eerst wat ongerust aan als we zeggen dat we ook "Soviëtflats” willen zien, maar ’s middags slaat ons enthousiasme over en komen we op plekken waar ook hij nog niet eerder geweest is. Het contrast tussen de opgeknapte art nouveau-villa’s en de met onkruid begroeide "mountainbikeroute” door havengebieden, rangeerterreinen en sombere, uitgestrekte flatwijken is groot.

Bij een bezoek op vrijdag aan het bedrijf Renesco ontstaat een levendige discussie over het concept voor energiezuinig maken van Plattenbau-flats en hun verdienmodel. De bewoners van de flats krijgen een gerenoveerd gebouw voor niets, maar blijven gedurende 20 jaar dezelfde energieconsumptie betalen als vóór de renovatie. De balkons, de betonconstructie, de gevels en het dak worden opgeknapt, maar ook de trappenhuizen en het warm watersysteem in de woningen. Het resultaat is een frisse nieuwe buitenkant, die (hopelijk) weer 20 jaar meegaat.

De voormalig stadsbouwmeester, Janis Dripe, geeft ons op zijn kantoor in de historische Zweedse Poort een presentatie van de stadsontwikkeling van Riga van de afgelopen decennia. De plannen om highrise-wijken aan de overkant van de rivier te maken en de binnenstad te beschermen staan ook na de crisis nog overeind, alhoewel een aantal gebieden voorlopig wel niet ontwikkeld zullen worden. Hij laat ons bij een stadswandeling vervolgens nog een aantal plekken in de oude binnenstad zien waar we nog niet geweest waren, met bijbehorende anekdotes uit de Soviët-tijd en daarna.

Zaterdagochtend vroeg opstaan voor de reis terug naar huis, vol van avonturen en inspiratie!

Arthur van Iterson

Cookie-instellingen